Dilatasyon Nedir? Dilatasyon Derzi Nedir?

Dilatasyon Nedir? Dilatasyon Derzi Nedir? Dilatasyon, büyük ve yüksek ölçekli, oturma alanı geniş yapılar hazırlanırken yapının oturduğu zemindeki farklılıklar, kod ve yük farklılıkları, sıcaklık değişimlerin nedeniyle ortaya çıkan genleşme ve kısalma hareketlerinin sebep olabileceği kırılma, çökme ve yıkılma gibi, yapıya zarar verebilecek alanları engellemek nedeniyle yapıları bölmeyi hedefleyen çözümdür. Çözüm olarak bu gibi durumlarda yapılar tasarlanırken proje aşamasın da tek bir blok halinde yekpare olarak değil de iki, üç veya daha fazla ayrı bloklar olarak tasarlanır, dolayısı ile ve her blok arasına statik projenin gerektirdiği ölçüde 5 cm, 10 cm, 15 cm ve benzeri gibi ölçülerde dilatasyon boşlukları bırakılır.

Dilatasyon Nedir? Dilatasyon Ne Zaman ve Nasıl Yapılmalı

Hem yönetmelik kısıtlamaları hemde ideal çözümlere ulaşmak amacıyla dilatasyon uygulanan yapılar yapılmaktadır. Dilatasyonlu çözümleri yerinde kullanmak mühendise kazanç sağlayabileceği gibi bilinçsiz dilatasyonlar yapmak yapıya da zarar verme ihtimali bulunmaktadır. Dilastasyon her zaman ideal bir çözüm olamamaktadır. Dilatasyonun amacı yapıyı daha küçük parçalara ayırmak ve her parçayı kendi içerisinde ayırmaktır. Eğer yapınız çok uzunsa(>30 metre) ve yapınız klasik moment aktaran birleşimlere sahipse  o takdirde yapınızda dış etmenlerden dolayı(sıcak soğuk gibi) ek kesit tesirleri olabilir.

Yapınız ne kadar uzunsa oluşacak ek tesirlerde o derece büyüktür. Bu anlamda yapınız 30 metreyi geçtiğinde yapılar ayrılmalı yada ısıl hesaplar yapılarak oluşacak ek tesirlere göre önlemler alınması gerekmektedir. Ancak yapıda birleşimler mafsallı ise, sıcak soğuk etkilerinden yapı önemli derecede etkilenmez. Çünkü meydana gelen sıcaklık farkları nedeniyle birleşimlerde yer değiştirmeler rahatlıkla oluşabilir. Rahatça yer değiştirmelerin olması demek ek kuvvetlerin oluşmaması anlamına gelir. Bu olması gereken bir durumdur. Eğer birleşimler mafsallı ise yani rahatlıkla birleşim yerlerinde yer değiştirme oluyorsa o takdirde binayı 80-100 metre uzunluğuna kadar rahatça çıkabilir. Ancak  çok daha uzun binalarda da yer değiştirmeler daha çok olacağından bu yer değiştirmelerin mafsallı sistemde bile kısıtlanması gerekmektedir. Aksi takdirde yer değiştirmeler nedeniyle kiriş elemanları kolon elemanlarından ayrılabilir. Yine mafsallı sistemlerde ısıl hesaplar yaparak uzunluk vermesi sağlanabilir. Dilatasyon Nedir ? Dilatasyon Derzi Nedir?

Dilatasyon Derzi Çeşitleri

1.  Oturma ve Genleşme Derzleri

• Yapı zemininde yaşanacak farklı oturma etkilerini veya sıcaklık etkilerini azaltmak amacıyla uygulanır.

2.  Hareket Derzleri

• Betonarme veya çelik sistem ile imal edilen köprü – viyadük gibi yapılarda iç gerilmelere bağlı olarak meydana gelebilecek çatlama ve ayrılma gibi etkileri önlemek amacıyla uygulanır.

3.  Titreşim Derzleri

• Sanayi tipi yapılarda döşeme üzerine monte edilen ve yoğun titreşim meydana getiren makinelerin bulunduğu kısım titreşim derzleri kullanılarak diğer döşemelerden ayrılır.

4.  Deprem Derzleri

• Bitişik nizamda bulunan binaların deprem esnasında gösterecekleri yanal hareketler sonucu birbirlerine çarpmaları önemli bir problemdir. İşte bu çekiçleme etkisi denilen istenmeyen durumun önlenmesi amacıyla deprem derzleri uygulanır.

Tretuvar Nedir? Tretuvar Nasıl Yapılır? hakkında daha fazla bilgi edinebilmek için tıklayınız.